ZBIGNIEW RELIGA
Druga połowa XX wieku to czas badania możliwości współczesnych osiągnięć chirurgii. Mimo, że na Zachodzie pierwsza udaną operację przeszczepu serca przeprowadzono już w latach 60-tych, to polscy lekarze podchodzili do tego tematu bardzo sceptycznie. Dała o sobie znać izolacja od najnowocześniejszych zagranicznych technologii. Na szczęście znalazł się lekarz z wizją, który miał odwagę, jako pierwszy dokonać udanej operacji tego typu – był nim Zbigniew Religa.
Zbigniew Eugeniusz Religa urodził się 16 grudnia 1938 roku w miejscowości Miedniewice. Świadectwo dojrzałości zdobył w 1956 roku w warszawskim liceum im. Bolesława Limanowskiego. W tym samym roku podjął studia na Akademii Medycznej w Warszawie na Wydziale Lekarskim. Zwieńczeniem tego etapu był roczny staż podyplomowy. W 1966 roku podjął pracę w Szpitalu Wolskim w Warszawie. Był to dla niego bardzo intensywny okres – uzyskał w tym czasie specjalizację I i II stopnia z chirurgii, zdobył stypendium w Mercy Hospital (stan Nowy Jork), stażował w Stanach Zjednoczonych (m.in. w placówce Sinai Hospital, Detroit), zdobywał kolejne stopnie w karierze naukowej (został doktorem nauk medycznych). W 1980 roku zrezygnował z pracy w Szpitalu Wolskim na rzecz docentury w Klinice Kardiochirurgii Instytutu Kardiologii w Warszawie. Rok później uzyskał habilitację. W 1984 roku został kierownikiem Katedry i Kliniki Kardiochirurgii w Zabrzu. Od 1989 do 1991 roku kierował Kliniką Kardiochirurgii Centralnego Szpitala Klinicznego MSW w Warszawie, a w między czasie objął profesurę na Śląskiej Akademii Medycznej. Cztery lata później prezydent Lech Wałęsa nadał mu tytuł profesora nauk medycznych. Oprócz tego Religa pełnił funkcję krajowego specjalisty ds. kardiochirurgii oraz rektora Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach. W 1998 objął stanowisko kierownika II Kliniki Kardiochirurgii, a w 2001 dyrektora Instytutu Kardiologii w Warszawie.
Równolegle z karierą medyczną rozwijała się jego kariera polityczna. W latach 80. Kandydował w wyborach do senatu. Lata 90-te to czas aktywnego uczestnictwa w tworzeniu partii. Od 2001 roku pełnił funkcję senatora. W 2004 roku powołał do życia własną partię „Centrum”. Rok później ubiegał się, jako kandydat niezależny, o fotel prezydenta. Od 2005 sprawował urząd ministra zdrowia w rządzie Kazimierza Marcinkiewicza, a następnie w rządzie Jarosława Kaczyńskiego.
Jak każdy człowiek miał też swoje słabości. Przez wiele lat był nałogowym palaczem tytoniu, co mogło być przyczyną jego choroby – guza lewego płuca. Nowotwór okazał się być złośliwy, nie pomogły cztery operacje i dwa cykle chemioterapii. Zbigniew Religa zmarł 8 marca 2009 roku. Pochowany został na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie w tzw. alei profesorskiej. Był to pogrzeb świecki (Religa deklarował ateizm) o charakterze państwowym z asystą kompanii honorowej Wojska Polskiego. Na pogrzebie odegrano melodię do „What a Wonderful World”, ulubionej piosenki doktora Religi.
Mąż Anny Wajszczuk-Religi, ojciec Małgorzaty i Grzegorza, kibic drużyny piłkarskiej Górnik Zabrze, zasłynął w naszym kraju ze swojej pracy lekarza kardiochirurga. Doktor Religa powrócił z USA z głową pełną zachodnich inspiracji i świeżych pomysłów. Jego pasją były eksperymenty związane z transplantacją serca. Mimo możliwości pracy w Stanach pod okiem jego mistrza dr Adriana Kantrowitza postanowił powrócić do Polski aby tu pomagać pacjentom wykorzystując nowatorskie metody. Stolica okazała się nie być gotową na przywiezione przez niego nowinki – wysłano go do Zabrza.
To właśnie tam 5 listopada 1985 roku, przeprowadzono pierwszą w Polsce udaną transplantację serca. Dokonał tego zespół prof. Zbigniewa Religi w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu. Niestety pacjent zmarł po 2 miesiącach w wyniku sepsy. Mimo to był to niekwestionowany przełom. Do tego czasu orzeczenie o czyjejś śmierci następowało z przyczyny zaniku pracy serca. Profesor Religa powołał specjalne komisje, które mogły orzec o śmierci pnia mózgu. Dzięki silnemu przekonaniu o słuszności swoich działań doktor Religa osiągnął sukces wbrew powszechnej opinii środowiska lekarskiego.
Praca lekarza kardiochirurga i związany z nią nawał obowiązków nie przeszkodziły mu w stworzeniu i dowodzeniu Fundacją Rozwoju Kardiochirurgii. Fundacja ta do dnia dzisiejszego wprowadza do klinik najnowocześniejsze metody leczenia serca. Oprócz tego jej członkowie prowadzą działalność naukowo-badawczą i programy szkoleniowo-stypendialne, zarówno dla polskich jak i zagranicznych lekarzy. Religa od początku zdawał sobie sprawę, że z czasem dawców będzie coraz mniej- w alternatywie powstał program sztucznego serca.
